دعوای خلع ید و مطالبه اجرت المثل

شرایط دعوای خلع ید و مطالبه اجرت المثل چیست

خلع ید:

   یعنی خارج کردن ملک از دست شخصی که آن را تصرف کرده است. این شکایت از طرف مالک ملک، انجام می‌شود.

   برای طرح دعوای خلع ید، ابتدا مالک باید مالکیت خود را ثابت کند. اثبات مالکیت مالک یا از طریق سند رسمی است. یعنی مالک، سند رسمی دارد و ملک به نام اوست. یا اینکه دادگاه، رای به مالکیت شخص داده است.

   در نتیجه اگر ملکی را با مبایعه نامه عادی خریده باشید و شخصی ملک را تصرف کند شما نمی‌توانید تحت عنوان خلع ید، شخص متصرف را از ملک، بیرون کنید. برای اینکار حتما ابتدا باید مالکیت شما بر ملک ثابت شود، و مالکیت شما با مبایعه‌نامه عادی فقط در دادگاه ثابت می شود.

   اما اگر در خصوص مالکیت خود سند رسمی داشتید مستقیما می‌توانستید دعوای خلع ید مطرح کنید. البته نکته‌ای که در این خصوص وجود دارد این است که با داشتن مبایعه‌نامه عادی، هم زمان می‌توانید با طرح دعوای اثبات مالکیت، خلع ید متصرف را نیز از دادگاه بخواهید. دادگاه در صورتی که مالکیت شما را تشخیص دهد، در ضمن صدور رای بر مالکیت شما، دستور خلع ید متصرف را هم صادر می‌کند.

خلع ید مشاعی

   چنانچه ملکی را با اشخاص دیگری به صورت مشاعی شریک هستید و ملک در تصرف بعضی از شرکا باشد، شریک دیگر می‌تواند دادخواست خلع ید با مطالبه اجرت المثل را علیه شریک متصرف بدهد. باید توجه داشته باشید دادخواست باید علیه تمام شرکا مطرح شود. ضمن اینکه اگر تقسیم‌نامه بین شرکا باشد نمی‌توان دادخواست خلع ید مطرح کرد.

نکته: توصیه می‌کنیم قبل از اینکه بخواهید طرح دعوای خلع ید مطرح کنید حتما از «نمونه اظهارنامه حرفه ای خلع ید از ملک مشاعی و مطالبه اجرت المثل» استفاده کنید.

   اگر هم متصرف در ملک بنایی ساخته یا درختانی را کاشته باید ضمن خلع ید، تخریب بنا را هم از دادگاه بخواهید. مگر آنکه از مالک اجازه ساخت یا کاشت داشته باشد.

   چنانچه مالک ملک فوت کند، هر کدام از ورثه می‌توانند علیه دیگر ورثه که متصرف ملک هستند یا شخص دیگری که ملک را گرفته است شکایت حقوقی خلع ید مطرح کنند.

شرایط دعوای خلع ید:

1). مالکیت خواهان بر ملک باید رسمی باشد.

2). موضوع دعوا باید ملک باشد.

3). تصرف خوانده محرز باشد.

نکته: در تمام مواردی که شما دعوای خلع ید را علیه متصرف ملک مطرح می‌کنید می‌توانید اجرت المثل ایام تصرف را هم با مبلغی که کارشناس تعیین می‌کند از متصرف بگیرید. 

    فقط این موضوع را در نظر بگیرید که دعوای خلع ید و مطالبه اجرت المثل، 2 خواسته جداگانه است. با توجه به اینکه در خواسته مطالبه اجرت المثل برای تعیین مبلغ باید حتما کارشناس رسمی تعیین شود، مدت زمان رسیدگی به پرونده نیز طولانی می‌شود در نتیجه از قاضی بخواهید در خصوص خواسته خلع ید حکم صادر کند تا ملک زودتر از تصرف متصرفین خارج شود و بعد از آن نسبت به اجرت المثل رسیدگی کند.

خلع ید، تخلیه ید، تصرف عدوانی

  این نکته را به یاد داشته باشید که سه دعوای «خلع ید»، «تخلیه ید» و «تصرف عدوانی»، با یکدیگر متفاوت بوده و هر یک شرایط خاص خود را دارد. در نتیجه قبل از اینکه دعوایی را در دادگاه مطرح کنید حتماً شرایط این سه دعوا را دقیق مطالعه کنید، چرا که منجر به صدور رأی به ضرر شما خواهد شد. یادداشت «تفاوت دعوای تصرف عدوانی، خلع ید و تخلیه ید» را مطالعه کنید.

تماشای ویدئوی مربوطه در «آپارات» و «یوتیوب»

مطالب مرتبط: دعوای اثبات مالکیت و خلع ید

نویسنده: محمدعلی پوریانیک