موارد انحلال شرکت سهامی توسط دادگاه
در چه مواردی می‌توانید یک شرکت سهامی را از طریق دادگاه منحل کنید؟
1). وقتی که شرکتی ثبت می‌شود باید نسبت به انجام موضوع خود اقدام کند. در صورتی که یک سال از ثبت شرکت گذشته باشد و هنوز فعالیت خود را شروع نکرده باشد. هر ذینفعی می‌تواند از دادگاه بخواهد شرکت را منحل کند.
2). زمانی که یک شرکت بیش از یک سال، فعالیتش متوقف شده باشد. در این صورت نیز هر ذینفعی می‌تواند از دادگاه، انحلال شرکت را درخواست نماید.
3). در صورتی که مجمع عمومی سالانه برای رسیدگی به صورتهای مالی تا 10 ماه پس از مهلتی که در اساسنامه تعیین شده است تشکیل نشده باشد. (بند 2 ماده 201 لایحه اصلاحی قانون تجارت)
√ در این صورت مطابق ماده 91 لایحه اصلاحی قانون تجارت، هیأت مدیره باید مجمع عمومی سالانه/سالیانه را در موعد مقرر دعوت نماید. اگر هیأت مدیره دعوت نکند بازرس یا بازرسان شرکت باید مجمع مذکور را دعوت نمایند.
√ با توجه به اینکه مهلت 10 ماهه برای تشکیل مجمع گذاشته شده است و دعوت از مجمع برای هیأت مدیره و سپس بازرس شرکت تکلیف قانونی است. ابتدا هر ذینفعی قبل از اتمام مهلت 10 ماهه می‌تواند اظهارنامه به هیأت مدیره و بازرس شرکت برای دعوت از مجمع ارسال کند.
√ عدم رعایت این وظیفه برای هیات مدیره مسئولیت کیفری داشته و ممکن است علاوه بر زندان از 2 ماه تا 6 ماه، جریمه نقدی نیز درنظر گرفته شود. این موضوع همچنین به اعتبار هیات مدیره و شرکت لطمه وارد می‌کند. (ماده 138 و 254 لایحه اصلاحی قانون تجارت)
4). در صورتی که مدت مدیریت مدیرعامل یا اعضای هیات مدیره، بیش از 6 ماه گذشته باشد و سمت اعضا و مدیرعامل بلاتصدی شده و شرکت تصمیمی در این خصوص نگیرد.
√ از مواردی که باعث می‌شود سمت مدیران بلاتصدی شود، فوت، استعفا و سلب شرایط مدیران است. (ماده 112 لایحه اصلاحی قانون تجارت)
√ ابتدا مدیران شرکت باید مجمع را برای انتخاب مدیران دعوت نماید. اگر هیأت مدیره اقدامی نکند هر ذینفعی می‌تواند از بازرس بخواهد تا مجمع عمومی را دعوت کند. بازرس در این خصوص تکلیف دارد. (ماده 113 لایحه اصلاحی قانون تجارت)
√ در صورتی که موارد فوق را انجام دادید و هیأت مدیره و بازرس، کاری انجام ندادند. می‌توانید انحلال شرکت را از دادگاه درخواست کنید.
5). موضوع شرکت انجام شده باشد یا انجام موضوع شرکت غیرممکن شود.
√ قبل از اینکه بتوانید به این علت درخواست انحلال شرکت را در دادگاه مطرح کنید ابتدا باید مجمع عمومی فو‌ق‌العاده برای انحلال شرکت تشکیل شود. اگر مجمع تشکیل نشود یا پس از تشکیل رأی به انحلال شرکت ندهد آن وقت هر ذینفع می‌تواند انحلال شرکت را در دادگاه درخواست بدهد.
6). شرکت برای مدت مشخصی تشکیل شده و مدت نیز تمام شده است.
√ این مورد نیز ابتدا باید مجمع را برای تصمیم‌گیری در خصوص انحلال شرکت دعوت کرد. اگر مجمع تشکیل نشود یا چنانچه تشکیل شود ولی رأی به انحلال ندهد، هر ذینفع می‌تواند درخواست انحلال شرکت را در دادگاه مطرح کند.
7). در صورتی که شرکتی ورشکسته شود.
√ در صورتی که حکم به ورشکستگی شرکت صادر شود، شرکت به صورت قهری و خود به خود منحل می‌شود. این تنها موردی است که در آن برای انحلال شرکت حکم دادگاه ضرورت ندارد. (قانون تجارت در نظم کنونی-فرشید فرحناکیان)
8). در مواردی مقررات قانونی برای تشکیل شرکت رعایت نشده باشد.(ماده 270 لایحه)
√ هر شرکتی برای تشکیل باید مقررات قانونی را رعایت کند. در صورت عدم رعایت قوانین برای تشکیل شرکت، هر ذینفعی می‌تواند از دادگاه درخواست ابطال شرکت را بنماید.
√ عملیات و تصمیمات گرفته در یک شرکت هم تابع رعایت مقررات قانونی است. اگر در گرفتن یک تصمیم یا عملیات، مقررات قانونی رعایت نشود هر ذینفعی می‌تواند ابطال عملیات یا تصمیم را از دادگاه بخواهد.
√ این نکته را باید در نظر داشته باشید که اگر قبل از صدور حکم بطلان، در دادگاه موجبات بطلان برطرف شود. دادگاه قرار سقوط دعوا صادر می‌کند.
9) از بین رفتن حداقل نصف سرمایه شرکت.
√ اگر شرکتی 1 میلیارد سرمایه داشته باشد و حداقل 500 میلیون آن از بین برود. این شرکت مشمول ماده 141 لایحه اصلاحی قانون تجارت بوده و باید نسبت به انحلال یا کاهش سرمایه اقدام کند.
√ وقتی حداقل نصف سرمایه از بین می رود، هیأت مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده را دعوت کند. مجمع باید راجع به انحلال یا بقاء شرکت تصمیم بگیرد.
√ مطابق تصمیم مجمع عمومی فوق العاده، شرکت یا منحل می شود یا در غیر اینصورت باید کاهش سرمایه یا افزایش سرمایه بدهد.
√ اگر هیأت مدیره، مجمع عمومی فوق العاده را دعوت نکند یا مجمع دعوت شود ولی مطابق مقررات تشکیل نشود. هر ذیمفعی می تواند، انحلال شرکت را از دادگاه درخواست نماید.
دادخواست انحلال شرکت از بین رفتن سرمایه
مطالب مرتبط:
نویسنده: محمدعلی پوریانیک